Bericht: | Foto 13: v
Uitgever onbekend veertiger jaren.
Gerritsland-Gasfabriekstraat.
Uit: 'Hij komt van Hoorn' (uitgegeven in 2012).
Op 21 maart 1856 stelt de burgemeester voor Hoorn 'door gaz te laten verlichten'. Gaz, het komt uit Engeland overgewaaid. Er wordt niet eens over gediscussieerd, een commissie uit de Raad zal contact leggen met de aannemers. Een jaar later, april 1857, vindt de aanbesteding plaats van de 'Gaz-fabriek Hoorn'. Een maand later maakt de eigenaar: Van der Wall Bake te Utrecht, bij monde van directeur Ir. Hendrik Linse, bekend dat een begin wordt gemaakt met het leggen van gaspijpen. Wie gaslicht wil kan zich melden. Gaslampen en -ornamenten zijn te koop in een speciaal 'magazijn', hoek Groote Noord-Gelderschesteeg. Directeur Linse houdt daar spreekuur en geeft advies.
In oktober 1857 is er een 'algemeene proeve' met de straatverlichting. Op de Roode Steen, stadhuis en het burgemeestershuis is speciale illuminatie aangebracht. Het effect is 'volkomen, het licht is helder wit. Op donkere avonden zal het verschil met vroeger goed zichtbaar zijn. 's Nachts is het nooit meer helemaal donker. Zeker wanneer vanaf 1863 enige lantaarns de hele nacht doorbranden, daarvoor ging alle gaslicht om een uur uit.
Gas wordt gewonnen door steenkool tot enkele honderden graden te verwarmen en het gas er aan te onttrekken. Wat overblijft is cokes, lichter dan steenkool maar op zich goed bruikbaar als brandstof.
Uit: de 'Nieuwe Kroniek van Hoorn' (uitgegeven in 1891):
In 1856 werd de Koninklijke goedkeuring gevraagd en gekregen voor de oprichting van eene gasfabriek. Ons stedelijk bestuur ging daartoe eene overeenkomst aan met de heren Bake & Co. te Utrecht. Het bouwen der fabriek gaf aan vele handen werk en de stad kreeg door hare nieuwe verlichting een geheel ander aanzien. Voor het branden van de 148 groote gaslichten en de 15 olielichten, bestemd voor de buitenwijken, betaalde men vierduizend gulden 's jaars.
In 1881 ging de exploitatie der gasfabriek over aan de gemeente en werd, met al wat er bij behoorde, het eigendom der gemeente voor eene som van dertigduizend gulden.
Uit: 'Hoornse Herinneringen' (uitgegeven in 1972).
Het binnenbadhuis op de hoek van het Gerritsland en de Gasfabriekstraat werd november 1923 geopend. Voor de verbouwing deed dit gebouwtje, behorend bij het gemeentelijk gasbedrijf, een tijdje dienst als tijdelijke arbeidsbeurs en daarvoor als brandstoffen-distributiebureau.
De warmwatervoorziening vond plaats door middel van stoomverwarming van de gasfabriek.
In september 1952 werd een nieuw gebouwd binnenbadhuis aan de Kruisstraat in gebruik genomen. Op de plaats van het oude binnenbadhuis aan het Gerritsland kwamen woonhuizen en de loodsen rechts van het badhuis maakten plaats voor de kantoren van Openbare Werken en gemeenteontvanger, thans vervangen door de centrale boekhouding.
 |